Phục hồi chức năng vận động: Các bài tập vận động trị liệu

Phục hồi chức năng vận động là quá trình kết hợp các thiết bị trị liệu, thiết bị tập và bài tập phù hợp để giúp người bệnh lấy lại khả năng di chuyển và kiểm soát cơ thể sau chấn thương hay phẫu thuật. Để tìm hiểu kỹ hơn về vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động và các bài tập phổ biến, hãy cùng theo dõi trong bài viết dưới đây.

Phục hồi chức năng vận động là gì?

Phục hồi chức năng vận động là quá trình áp dụng các phương pháp y học, vật lý trị liệu và thiết bị hỗ trợ quá trình phục hồi của người bệnh. Mục tiêu chính của quá trình phục hồi chức năng vận động là lấy lại khả năng vận động bình thường, giảm đau, hạn chế co cứng cơ, phòng ngừa biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Quá trình phục hồi chức năng vận động sẽ được chỉ định thực hiện cho những đối tượng người bệnh sau tai biến mạch máu não, gãy xương, chấn thương tủy sống, thoái hóa khớp hoặc người cao tuổi bị suy giảm khả năng vận động.

Vai Trò Của Vật Lý Trị Liệu Trong Phục Hồi Chức Năng Vận Động

Vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động đóng vai trò quan trọng giúp người bệnh lấy lại khả năng di chuyển và hoạt động linh hoạt. Cụ thể vai trò của vật lý trị liệu trong quá trình phục hồi:

• Kích thích cơ khớp hoạt động trở lại: Tăng khả năng co giãn của cơ, cải thiện phạm vi vận động và giảm tình trạng cứng khớp do bất động lâu ngày.
• Tăng sức mạnh cơ bắp và độ linh hoạt: Thông qua các bài tập phù hợp, vật lý trị liệu giúp người bệnh dần lấy lại sức mạnh và khả năng kiểm soát vận động.
• Giảm đau và hỗ trợ tuần hoàn máu: Trị liệu thiết bị và các kỹ thuật xoa bóp, nắn chỉnh giúp giảm đau, giảm viêm và tăng cường lưu thông máu đến các cơ.
• Phòng ngừa biến chứng: Ngăn ngừa tình trạng teo cơ, cứng khớp, loét tì đè và rối loạn tuần hoàn thường gặp ở người bệnh phải nằm lâu.
• Đảm bảo an toàn và rút ngắn thời gian điều trị: Trị liệu cùng bài tập không xâm lấn giúp đảm bảo an toàn, tránh tác dụng phụ cho người bệnh và tối ưu thời gian trị liệu.

Các Bài Tập Vật Lý Trị Liệu Phục Hồi Chức Năng Vận Động

Trong quá trình phục hồi chức năng vận động, việc tập luyện các bài tập phù hợp đóng vai trò quyết định tốc độ hồi phục. Một số bài tập vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động phổ biến được chỉ định gồm:

• Bài tập co duỗi khớp thụ động: 

Người bệnh thực hiện co duỗi nhẹ nhàng các khớp tay, khớp chân ở tư thế nằm hoặc ngồi. Có thể thực hiện cùng các thiết bị tập vận động thụ động để tối ưu khả năng di chuyển khớp. Bài tập sẽ giúp tăng cường độ linh hoạt và hạn chế cứng khớp.

• Bài tập chủ động: 

Người bệnh tự thực hiện động tác nâng tay, co gối, nâng chân hoặc cử động các ngón tay trong phạm vi nhỏ rồi tăng dần cường độ. Kết hợp dây kháng lực hoặc các dụng cụ chuyên dụng để kiểm soát chuyển động tăng sức mạnh cùng sự linh hoạt của cơ.

• Bài tập thăng bằng và tập đi lại: 

Tập đứng lên, ngồi xuống dưới sự hỗ trợ của khung tập hoặc kỹ thuật viên. Sau đó tập đi các bước ngắn, di chuyển chậm rãi bằng xe đạp tập, máy tập đi bộ hoặc thanh song song, khung tập đi. Tập luyện hàng ngày giúp cải thiện dáng đi và khả năng thăng bằng của cơ thể.

• Bài tập phối hợp tay, chân: 

Tập cầm nắm đồ vật, chuyền bóng, nâng chân, gập gối để cải thiện khả năng vận động tinh, phản xạ của tay – chân. Kết hợp tập luyện cả chi trên và chi dưới để tăng cường sự phối hợp giữa các chi sau chấn thương, tai biến.

• Bài tập hô hấp kết hợp vận động: 

Thở sâu, hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng trong khi co duỗi tay, chân nhẹ nhàng. Bài tập giúp giảm mệt mỏi, tăng sức bền cũng như hỗ trợ oxy, tuần hoàn trong cơ thể.

Máy Tập Phục Hồi Chức Năng Vận Động

Trong quá trình vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động, việc sử dụng máy tập và thiết bị hỗ trợ giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đảm bảo an toàn và tiết kiệm sức cho người bệnh. Hiện nay các thiết bị hỗ trợ phục hồi chức năng vận động được phân thành hai nhóm chính gồm:

Máy trị liệu phục hồi chức năng vận động

Là nhóm các thiết bị hỗ trợ trị liệu bằng điện, sóng hoặc cơ học. Thiết bị kích thích cơ khớp giúp giảm đau, giãn cơ và tăng tuần hoàn máu.

• Máy điện xung: Tác động dòng điện xung kích thích cơ co giãn, giảm đau, tăng cường lưu thông máu.
• Máy siêu âm trị liệu: Tác động sóng siêu âm vào các mô cơ nhằm giảm viêm, giảm đau và thúc đẩy quá trình phục hồi mô tổn thương.
• Máy kéo giãn cột sống lưng cổ: Kéo giãn nhẹ nhàng hỗ trợ điều trị tình trạng thoát vị, thoái hóa cột sống cổ lưng, giảm áp lực tác động lên cột sống.
• Máy sóng ngắn, vi sóng: Tác động sóng xuyên sâu vào mô cơ, giúp giảm đau, thư giãn cơ và tăng tuần hoàn máu.
• Máy trị liệu bằng nhiệt: Tác động nhiệt nóng hoặc lạnh vào vị trí các mô cơ bị tổn thương, làm giãn cơ, thúc đẩy tuần hoàn, phục hồi tự nhiên. 

Dụng cụ tập phục hồi chức năng vận động

Cùng với các dòng máy trị liệu, máy tập phục hồi chức năng vận động chuyên dụng cũng được áp dụng để hỗ trợ người bệnh thực hiện các bài tập vận động thụ động hoặc chủ động. Từ đó tăng cường sức mạnh cơ, phục hồi độ linh hoạt và khả năng thăng bằng, di chuyển.

• Máy tập chi trên và chi dưới CPM: Tập vận động thụ động hoặc chủ động chi trên, chi dưới linh hoạt cho người bệnh. 
• Khung tập đi, thanh song song: Giúp người bệnh giữ thăng bằng và tập bước đi an toàn trong giai đoạn đầu phục hồi.
• Xe đạp tập, máy tập đi bộ: Rèn luyện dáng đi, sức bền và tăng sức mạnh của chi dưới, đồng thời cải thiện tuần hoàn máu, tránh co cứng hay teo cơ.
• Dụng cụ tập tay, tập vai: Phục hồi vận động tinh và khả năng cầm nắm của chi trên, đặc biệt với người sau chấn thương hoặc phẫu thuật vai, khuỷu tay.

Kết Luận

Phục hồi chức năng vận động là bước quan trọng giúp người bệnh lấy lại khả năng vận động, tự chủ trong sinh hoạt và nâng cao chất lượng cuộc sống sau chấn thương hoặc bệnh lý. Quá trình vật lý trị liệu phục hồi chức năng vận động sẽ kết hợp máy móc và các bài tập phù hợp để tối ưu hiệu quả, giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và an toàn.

Với những phòng khám, bệnh viện hoặc cơ sở y tế cần trang bị máy móc, thiết bị phù hợp hỗ trợ phục hồi chức năng vận động, hãy trực tiếp liên hệ tới hotline 0988086003 của Hải Minh để được tư vấn!