Phục hồi chức năng rối loạn vận động

Rối loạn vận động là tình trạng khiến người bệnh khó kiểm soát cử động cơ thể, dẫn đến run rẩy, co cứng hoặc di chuyển chậm chạp. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Trong các phương pháp điều trị hiện nay, vật lý trị liệu rối loạn vận động được xem là giải pháp quan trọng, giúp phục hồi khả năng vận động, cải thiện sự linh hoạt và hỗ trợ người bệnh lấy lại sự tự tin.

Rối loạn vận động là gì?

Rối loạn vận động là vấn đề thuộc nhóm bệnh lý thần kinh, gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng kiểm soát cử động của cơ thể. Khi bị rối loạn chức năng vận động, người bệnh thường xuất hiện tình trạng run rẩy, co cứng và các cử động trở nên chậm chạp, nhiều động tác bất thường ngoài ý muốn. Tình trạng này gây cản trở trong sinh hoạt hàng ngày, giao tiếp và tác động lớn đến chất lượng cuộc sống, khả năng lao động cũng như tâm lý của người bệnh.

Nguyên nhân và triệu chứng rối loạn vận động

Nguyên nhân

Tình trạng rối loạn chức năng vận động có thể khởi phát do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó một số nguyên nhân phổ biến có thể kể đến như:

• Bệnh thoái hóa thần kinh: Điển hình là bệnh Parkinson hay Huntington, khi các tế bào thần kinh trong não bị thoái hóa dần dẫn đến suy giảm khả năng điều khiển vận động.
• Tổn thương não bộ: Sau đột quỵ, chấn thương sọ não hoặc phẫu thuật não, gây ảnh hưởng đến vùng điều khiển vận động.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số tác dụng phụ khi sử dụng thuốc an thần, thuốc chống loạn thần hoặc điều trị tâm thần đều có thể gây ra hội chứng rối loạn vận động.
• Rối loạn chuyển hóa và yếu tố di truyền: Các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa hoặc đột biến gen di truyền cũng là vấn đề khiến rối loạn vận động
• Bệnh lý miễn dịch và nhiễm trùng thần kinh: Hệ miễn dịch tấn công nhầm vào hệ thần kinh hoặc nhiễm trùng tác động lên não bộ đều dẫn đến rối loạn vận động.

Triệu chứng

Đi kèm với tình trạng rối loạn chức năng vận động chắc chắn sẽ là những triệu chứng có thể nhận biết lâm sàng rõ ràng, một số dấu hiệu của tình trạng như:

• Run rẩy bất thường: Xuất hiện tình trạng run tay, run đầu hoặc run cả cơ thể khi nghỉ ngơi hoặc khi cố gắng vận động.
• Cứng cơ và khó cử động: Cơ bắp trở nên căng cứng, khiến việc đi lại, cầm nắm hay thực hiện động tác đơn giản trở nên khó khăn.
• Cử động chậm chạp: Giảm tốc độ và sự linh hoạt của cơ thể, mất nhiều thời gian để bắt đầu một hành động.
• Cử động ngoài ý muốn: Tình trạng co giật, vặn xoắn cơ hoặc các chuyển động lặp đi lặp lại không kiểm soát.
• Khó giữ thăng bằng: Người bệnh dễ bị mất ổn định tư thế, đi đứng loạng choạng và tăng nguy cơ té ngã.

Các liệu pháp phục hồi chức năng rối loạn vận động

Phục hồi chức năng rối loạn vận động đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. Tùy vào mức độ tổn thương và tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, trong đó điều trị tâm lý và vật lý trị liệu rối loạn vận động hiện được áp dụng phổ biến.

Tâm lý học

Người mắc chứng rối loạn chức năng vận động thường đối mặt với lo âu, trầm cảm hoặc cảm giác tự ti do những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Trị liệu tâm lý sẽ giúp họ ổn định cảm xúc, học cách thích nghi với tình trạng bệnh và tăng động lực tham gia quá trình điều trị. Các buổi tư vấn cá nhân, liệu pháp nhóm hoặc kỹ thuật thư giãn, thiền định đều có thể mang lại hiệu quả tích cực.

Vật lý trị liệu

Điều trị rối loạn vận động bằng vật lý trị liệu là phương pháp cốt lõi trong quá trình phục hồi chức năng cho người bệnh. Mục tiêu chính của phương pháp này là hỗ trợ quá trình phục hồi chức năng sau rối loạn vận động, để người bệnh khôi phục khả năng kiểm soát cử động, tăng cường sức mạnh cơ bắp, cải thiện sự linh hoạt và nâng cao chất lượng cuộc sống. 

• Bài tập vận động chủ động: Người bệnh tự thực hiện các động tác như co duỗi tay chân, xoay khớp, tập đi bộ nhằm tăng sức mạnh cơ và khả năng phối hợp vận động.
• Bài tập vận động thụ động: Kỹ thuật viên hỗ trợ di chuyển khớp và cơ của người bệnh, giúp duy trì độ linh hoạt, ngăn ngừa co cứng cơ và dính khớp.
• Bài tập thăng bằng và phối hợp: Bao gồm đứng trên một chân, đi trên đường thẳng, sử dụng bóng hoặc thang tập để cải thiện khả năng giữ thăng bằng, giảm nguy cơ té ngã.
• Bài tập chức năng: Tập luyện những động tác gắn liền với sinh hoạt hằng ngày như cầm thìa, viết chữ, mặc quần áo hoặc leo cầu thang.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Thiết bị tập luyện và phục hồi như xe tập đi, khung tập đứng, tạ tay nhỏ hoặc dây kháng lực được đưa vào bài tập. Đồng thời sử dụng các thiết bị trị liệu như máy điện xung, siêu âm, laser, xung kích, kéo giãn nhằm trị liệu triệu chứng, kích thích cơ bắp, tăng cường tuần hoàn máu cho cơ thể.

Quá trình tập luyện phục hồi chức năng vận động cần được đánh giá và thực hiện theo chỉ định từ bác sĩ. Mỗi bệnh nhân sẽ có một chương trình tập luyện riêng, phù hợp với loại rối loạn và thời gian phục hồi sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ tổn thương của người bệnh.

Kết luận

Có thể thấy, vật lý trị liệu giữ vai trò then chốt trong phục hồi chức năng cho người mắc rối loạn vận động. Với kế hoạch tập luyện đúng phương pháp và sự kiên trì, người bệnh hoàn toàn có thể cải thiện khả năng vận động, nâng cao sức khỏe và từng bước trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên cần thăm khám sớm và áp dụng điều trị kịp thời để giúp quá trình phục hồi đạt hiệu quả tối ưu.

Hơn hết, với các phòng khám chuyên khoa và bệnh viện cần trang bị thiết bị tập phục hồi, trị liệu hiện đại để đáp ứng nhu cầu trị liệu của người bệnh. Với bất cứ nhu cầu và thắc mắc cần tư vấn trang bị máy móc, dụng cụ tập vật lý trị liệu & phục hồi chức năng phù hợp, hãy liên hệ trực tiếp tới Thiết bị y tế Hải Minh qua hotline 0988086003 để được hỗ trợ!